Emakethe yamasheya, izwe ngalinye linemakethe yalo elenziwe yizinkampani zikazwelonke. Lapha, eSpain, sinemakethe okuthiwa iyaqhubeka efaka izinkampani eziyi-130 zase-Iberia. Kepha uyini imakethe eqhubekayo? Isebenza kanjani? Uma kwenzeka ungena emhlabeni wezomnotho nezezimali, lokhu kungumqondo obalulekile kuwe.
Ngeke nje siphendule umbuzo omkhulu onikeza le ndatshana isihloko sayo, kodwa sizophinde sichaze nokuthi imakethe eqhubekayo isebenza kanjani, ukuthi yiziphi amahora ayo okuhweba nokuthi yiziphi izinkampani ezenzayo.
Uyini umakethe oqhubekayo futhi usebenza kanjani?
Uma uqala ukutshala imali ezimakethe zamasheya, noma okungenani ukuzazisa ngale ndaba, sekuyisikhathi sokuthi uthole ukuthi imakethe eqhubekayo iyini. Luhlelo oluxhuma ukuhwebelana kwamasheya amane eSpain emakethe yamasheya eyodwa. Ngale ndlela, amasheya angabhalwa kanyekanye ekuhwebeni kwamasheya eBarcelona, Bilbao, Madrid naseValencia. Ukuze unike amandla lo msebenzi, kukhona ipulatifomu kagesi ebizwa ngeSpanish Stock Market Interconnection System (SIBE). Le nkundla ivumela ukuhwebelana kwamasheya amane kweSpain ukuthi kusebenze ngokungathi kuyimakethe eyodwa yamasheya. Ngaphezu kwalokho, ihlanganisa izingxoxo ezingaba khona zemvume, ETFs, amasheya neminye imikhiqizo yokutshala imali.
Kwakungu-1989 lapho iSpain iqala ukuhweba amasheya ngohlelo lwe-elektroniki. Ngaleso sikhathi, imakethe eqhubekayo yavela ngentengo yamasheya ayisikhombisa, akukho okunye. Namuhla kunezinkampani ezingaphezu kuka-130 ezisohlwini lwayo. Ngaphakathi kwayo, kukhona nezokuphepha ezibalwe ku-IBEX 35, okuyinkomba ehlanganisa izinkampani ngezimali ezinkulu kakhulu zemakethe.
Lowo ophethe ukwengamela imakethe eqhubekayo yi-CNMV (National Securities Market Commission). Esikhundleni salokho, isigungu esilawulayo yi-BME (iSpanish Stock Exchanges and Markets). Ngokuqondene nebhizinisi eliphethe ukusula kanye nokukhokha, le yi-Iberclear, ephethwe yi-BME.
Ukusebenza
Manje njengoba sesazi okuningi noma okuncane ukuthi imakethe eqhubekayo iyini, ake sichaze ukuthi isebenza kanjani. Njengoba sishilo phambilini, i-SIBE yakhiwe ngokuphepha okuhlukahlukene. Iningi lalezi ziyingxenye yokuqashwa okujwayelekile. Lokhu-ke, kusekelwe emakethe eqhubekayo eqhutshwa ama-oda ahlukahlukene. Kusho ukuthini lokhu? Awu yini intengo yakhiwa kusuka esiphambanweni phakathi kokunikezwayo kokuthenga nokunikezwayo kokuthengisa. Mayelana namahora okuhweba, sizophawula ngawo ngokuhamba kwesikhathi.
Kumele kuqashelwe ukuthi singathola izingxenye eziningana ngaphakathi kwe-SIBE. Sizophawula ngazo ngezansi:
- Ingxenye ejwayelekile yokuhweba ngamasheya: Lokhu kwaziwa kakhulu futhi kusetshenziswa kakhulu ngabatshalizimali abathengisayo eSpain.
- I-MAB (Enye Imakethe Yesitoko): Le makethe yadalwa ngo-2008 ukuze izinkampani ezinemali yazo emakethe yehliswe noma ezazisesigabeni sokunweba nazo zingabalwa.
- I-Latibex: Imakethe yaseLatibex yagunyazwa ngo-1999. Inhloso yayo ukusebenza njengengxenye yokuxazulula nokuxoxisana eYurophu yezokuphepha zezinkampani eziyinhloko eLatin America. Kumele kuqashelwe ukuthi lezi zinentengo ngama-euro.
- Imakethe ye-ETF: Ama-ETF angatholwa kule ngxenye esemakethe yamasheya yaseSpain. Lawa ma-akhronimi ngokuyisisekelo achaza izimali ezisohlwini lokutshalwa kwezimali.
- Ukulungisa ingxenye: Ekugcineni, kunesigaba sokuLungisa. Lokhu kuhloselwe lezo zimfihlo ezinamanani aphansi ngaphakathi kwe-SIBE.
Imakethe eqhubekayo ivulwa nini?
Ngaphandle kokwazi ukuthi imakethe eqhubekayo iyini, kubaluleke kakhulu ukwazi amashejuli ayo uma sifuna ukuphumela obala. Amahora okuhweba ale makethe yamasheya aseSpain aqala ngehora lesishiyagalolunye ekuseni aphele ngehora lesihlanu ntambama. Kodwa-ke, kufanele sinake indali yokuvula nokuvala. Isikhathi esiphakathi kwezindali ezimbili sibizwa ngokuthi "imakethe evulekile".
Kepha iyini indali? Lezi yizikhathi zesikhathi sokuhweba emakethe yamasheya. Ngalezi zikhathi, ama-oda angashintshwa, akhanselwe futhi afakwe, kepha ngaphandle kokuthi lezi zenzo zenziwe. Zisetshenziswa ngokuyisisekelo ukusetha izintengo zokuvula nokuvala zombili futhi ngaleyo ndlela ulawule ukwehla kwamanani ngokweqile.
Ake sifingqe futhi sibone kangcono amashejuli:
- Indali yokuvula: kusuka ku-8.30 am kuya ku-9.00 am.
- Imakethe evulekile: kusuka ku-9.00 am kuya ku-17.30 am.
- Indali yokuvala: kusuka ku-17.30 am kuya ku-17.35 am.
Yiziphi izinkampani ezakha imakethe eqhubekayo?
Ukwazi kahle ukuthi imakethe eqhubekayo iyini, akwanele ukwazi incazelo noma amashejuli. Kumele futhi sazi ukuthi yiziphi izinkampani ezakhayo. Njengoba sesishilo ngenhla, sezingama-130 sezizonke, ezinye zazo zidume kakhulu. Sizokubhala ngezansi:
- Abengo A
- Abengo B
- Acciona
- I-Acciona Ener
- I-Acerinox
- I-ACS
- U-Adolfo Dguez
- I-Aedas
- I-Ena
- I-Airbus SE
- Okungenziwayo
- I-Alantra
- I-Almirall
- Amadeus
- Ampere
- I-Amrest
- I-Aperam
- Faka isicelo
- I-Arcelormit
- Arima
- I-Atresmedia
- I-Audax ivuselelwe.
- I-Aux. Isitimela
- azkoyen
- I-Santander
- Ba. Sabadell
- I-Bankinter
- IBaron yoMthetho
- IBavaria
- BBVA
- Berkeley
- Bo. I-Riojanas
- Ibheji ye-Borges
- ICaixabank
- Cam
- Cash
- CCEP
- I-Cellnex
- ICevasa
- I-Cie Automot.
- UCleop
- Ikhodi
- I-Coemac
- Inkampani Alba
- Ihange
- UMnu. Felguera
- I-Deoleo
- Dia
- Dominion
- Ukudla kwe-Ebro
- Isihlanganisi
- Amaphupho
- Elecnor
- Amakotikoti
- Manje
- Qeda
- Ama-Ercros
- ezentis
- UFama
- FCC
- I-Ferrovial
- I-Fluidra
- IGAM
- Izimpawu zomzimba
- Gr. C. Occident
- Ukushiswa kwezikhali
- IGrifols Cl. A
- IGrifols Cl. B
- IAG
- Iberdrola
- I-Iberpapel
- Inditex
- I-Indra A
- Inm. Eyamakoloni
- Inm. kusukela eningizimu
- I-Lar Spain
- ILibertas 7
- Umugqa oqondile
- Ama-Ingots Esp.
- Logistician
- Imephufre
- I-Mediset
- Amahhotela aseMelia
- Merlin
- I-Metrovacesa
- Izindleko zeMiquel.
- UMontebalito
- Imvelo
- Indlu yemvelo
- I-Neinor
- Okulandelayo
- NH Ihhotela
- UNico. ibhande
- nyesa
- awu
- Ukushiswa
- I-Oryzon
- I-Pescanova
- UPharma Mar
- Prim
- Gijimani
- Prosegur
- REC
- I-Realia
- UReig Jofre
- UReno M. S / A
- UReno M. Conv.
- Imali engenayo ka-4
- I-Renta Corp.
- I-Repsol
- I-Rovi
- Sacyr
- San Jose
- Isevisi PS
- Siemens Umdlalo
- ISolaria
- I-Solarpack
- I-Soltec
- Talgo
- UTec. Reunidas
- Telefonica
- I-Tubacex
- Amashubhu weReuni.
- I-Unicaja
- I-Urbas
- IVertex 360
- IVidrala
- I-Viscofan
- I-Vocento
- Zardoya otis
Ukuze ukwazi ukutadisha izinkampani ngokuyisisekelo noma ngobuchwepheshe, lokhu kuyatholakala emithonjeni ehlukahlukene. Ngemicimbi efanelekile, indawo yokuqala ongaya kuyo ikuwebhusayithi ye-CNMV. Kukhona nezinye eziphelele ngokuphelele njenge-Investing, Pcbolsa, infobolsa, njll. Noma kunjalo, khumbula lokho Isifundo esihle sokuqala semakethe nezinkampani kuzokusiza wenze isinqumo.