Ha re batla mosebetsi e mong oa litaba tseo re tloaetseng ho li ela hloko ke moputso; Joalo ka ha ho batloa hore hona ho latela nako e sebelisitsoeng, le liketso tse etsoang, hape ho nahanoa ka bokhoni ba motho ka mong ba ho etsa mosebetsi ka tsela e atlehileng le o tsoelang moruo oa k'hamphani molemo. Joale nako ea rona e bohlokoa hakae? Re hloka chelete e kae ho lefella litlhoko tsa rona?
E 'ngoe ea lipelaelo tse atisang ho ba teng ke ho tseba phapang lipakeng tsa moputso oa 'nete le moputso o tloaelehilengKa hona, ka tlase re tla hlalosa hore na e 'ngoe le e' ngoe e entsoe ka eng le hore na e fapana joang.
Index
Moputso ke eng?
Pele ho tsohle, o lokela ho tseba seo Moputso ke chelete eo mosebeletsi a e fumanang, hangata nako le nako (hangata ke khoeli le khoeli). Ho sena o ka khetholla moputso oa lebitso le moputso oa 'nete, oo ke tla o hlalosa ka tlase.
Mehopolo ea moputso o tloaelehileng le moputso oa 'nete
Hona le lipolelo tse peli tse supang moputso oo motho a nang le oona, mona ho hlaha potso ea hore na hobaneng ho hlokahala mantsoe a mabeli bakeng sa moputso o tšoanang, kaha taba ea hore ho na le tse peli ha e bolele hore meputso eo e 'meli ea amoheloa, empa mantsoe ana a sebeletsa ho supa lintlha tse peli tse nkoang li le bohlokoa molemong oa moputso; mantsoe ana ke lebitso la moputso le moputso oa 'nete, E latelang, ho tla fanoa ka tlhaloso e khuts'oane ea hore na e 'ngoe le e' ngoe ea tsona e na le eng.
Moputso oa lebitso
Poleloana moputso ka lebitso e bua ka Moputso o hlahisoa ka chelete; Ke kakaretso ea chelete e lefiloeng ho mosebeletsi bakeng sa mosebetsi o etsoang ka letsatsi le boletsoeng. Ha re bua ka moputso oa mantlha, re ke ke ra re fa mohopolo o akaretsang ka boemo kapa boleng ba nnete ba moputso. Boleng ba 'nete ba moputso ona bo its'etleha ka botlalo ho litheko tse lumellanang le lintho tseo motho a li sebelisang, le boleng ba lits'ebeletso tse hlokoang, hammoho le bophahamo ba lekhetho, hara litšenyehelo tse ling tse tloaelehileng.
Hajoale, linaheng tsena moo sistimi e laolang ho fumana thepa ke Bokhaphithaliste, leha ho bile le ketsahalo e hlahang keketseho ea polelo ea moputso ho latela boleng ba eona ba cheleteSe nkoang e le moputso oa 'nete oo basebetsi ba o fumanang o atisa ho theoha ka lebaka la keketseho ea litheko tsa lingoloa tse nkoang e le lingoloa tsa ts'ebeliso e tloaelehileng, ho supa tšebeliso eo mosebeletsi a e etsang ho khotsofatsa litlhoko tsa hae; Phokotso ena ea boleng e boetse e bakoa ke keketseho ea meroalo ea lekhetho, ke hobane sepheo sa mmuso ke hore basebetsi ke bona ba jereng moroalo oohle o hlahisoang ke mathata a moruo le boima bo hlahisoang ke mosebetsi oa lihlomo.
Ho fapana le moo, lichabeng moo tsamaiso e laoloang ke bososhiale, keketseho ea moputso o tloaelehileng - haholoholo ha e bua ka mekhahlelo ea basebetsi le bahiruoa ba fumanang meputso e tlase-, ha e tsamaea le phokotso ya theko ea lintho tsa motheo tsa bareki bakeng sa basebetsi, se bitsoang moputso oa sebele oa basebetsi bohle se eketsehile haholo. Karolo ea bohlokoa ka ho fetesisa e etsang sena ke motlatsi oa moputso o tloaelehileng, e fanoang ke lichelete tsa sechaba tsa bareki, tse reretsoeng ho fihlela litlhoko tse kopaneng tsa litho tsohle tsa sechaba sa bochaba. Meputso e entsoeng ke 'Muso oa Bokomonisi le mekhatlo e meng ea sechaba e etselitsoeng merero e boletsoeng, e eketsa chelete ho basebetsi karolo ea boraro ea lekeno leo basebetsi ba le fumanang. Ha tlhahiso ea sechaba e ntse e eketseha 'me ka nako e ts'oanang mangolo a basebetsi a phahama, hanyane ka hanyane meputso ea basebetsi, bahiruoa le barutehi e tla atamela ho fihlela ba lula boemong bo le bong.
Moputso oa 'nete
Tlhaloso ena e bua ka moputso o hlahisoang mabapi le mekhoa ea boipheliso le litšebeletso eo mosebeletsi a nang le eona le moputso oa hae; E bontša palo ea lintho tsa bareki tseo mosebeletsi a khonang ho li fumana, hammoho le lits'ebeletso tseo mosebeletsi a ka li rekang ka moputso oa hae oa lebitso (o laoloang ka chelete eo mosebeletsi a e fumanang). Boleng bo ka fuoang moputso oa 'nete bo latela lintlha tse' maloa, kenya tse ling tsa tsona ho latela boholo ba moputso o tloaelehileng, lebaka le leng ke boemo ba theko tse tsamaellanang le lintho tsa bareki le boemo ba litheko tsa litšebeletso, boholo ba tsona bo boetse bo khethoa ke litšenyehelo tsa rente ka lebaka la lekhetho le lefelloang basebetsi ke mebuso.
Linaheng tse busoang ke Bokhaphithaliste, se etsahalang hangata ke hore Litsenyehelo tsa ntho hape le ea litšebeletso, ntle le rente le lekhetho, li ntse li hola khafetsa. Ntoa ea maemo e fumanehang lits'ebetsong tsena e baka hore le moputso oa lebitso le oona o fetohe. Hoo e batlang e le molao oa bokhaphithaliste hore Moputso oa sebele oa mosebeletsi itshwara ka tsela eo e batlang e fokotseha. Linaheng tsena tse laoloang ke tsamaiso ea capitalist, ho etsahala ntho e amang haholo moputso oa 'nete, ts'ebetso ea tlhahiso le tlhahiso e etsoang, e kenyelletsa taba ea ho eketsa palo ea basebetsi le basebetsi ba tlase- ba nang le boiphihlelo kahoo basebetsi bana fumana moputso o tlase oa lebitso eo ka tsela e itseng e amang hampe boholo ba moputso oa 'nete.
Le ha ntoa ea sehlopha e etsa hore moputso o eketsoang o eketsehe, 'nete ke hore ho phahama ha moputso ha ho hlile ha ho lefelle phokotso ea boholo ba moputso oa' nete, hobane lintlha tse ling tse o khethollang, joalo ka litheko tsa lingoloa tsa Tšebeliso le lekhetho tse hlokoang li hola kapele ho feta moputso oa lebitso. Ka tsela ena re ka fumana hore mokhoa o akaretsang, leha o nyoloha ka moputso o tloaelehileng, ke hore nako le nako mosebetsi ha a khone ho reka lihlahisoa tsa mantlha tsa bareki. Tsela eo mmuso kapa mekhatlo e ikarabellang ea ho nyatsa le ho laola litaba tsena e lekanyang karolelano moputso oa 'nete oa basebetsi ha e ea fapana le lihlopha tse ikhethileng sechabeng, empa ho latela kakaretso ea moputso oa basebetsi le moputso oa basebetsi. Basebetsi ba lefuoang hantle, ba eketsa ka ba batsamaisi le batsamaisi ba likhamphani, litho tse ling tsa sechaba, hore na meputso ea bona e tlase kapa e holimo.
Tlas'a litsamaiso tse laoloang ke bososhiale, taba ena e sebetsoa ka tsela e fapaneng hobane moputso ha o bope boleng ba basebetsi, hona ho bolela hore Moputso oa mosebetsi ha oa itšetleha ka koetliso ea sena, empa e amana haholo le lintlha tsa boleng tseo litholoana tsa mohiruoa li hlahisoang ka tsona; Empa, ke moemeli oa polelo ka chelete ea karolo ea lekeno la naha e lumellanang le basebetsi le basebetsi ba k'hamphani kapa indasteri molemong oa ho koahela litlhoko tsa ts'ebeliso ea motho ka mong; Joalokaha ho ne ho koahetsoe pejana, lekeno lena la naha le ajoa ho latela boleng ba mosebetsi, empa le ho bongata ba oona. Ho latela sebopeho sa tlhahiso ea sistimi ea bochaba e hatela pele, moputso oa 'nete o lula o eketseha. Khang ke hore Moputso oa 'nete o ipapisitse le tlhahiso ea basebetsi moruong oa naha. Basebetsi ba sechaba sa bochaba ba na le tlatsetso ea bohlokoa ea moputso, e leng tlatsetso e ipapisitseng le lichelete tsa bareki tsa sechaba, tse phahamisang chelete ea 'nete ea basebetsi ba sechaba sa bososhiale ka karolo ea boraro.
Phapang ke efe lipakeng tsa moputso o tloaelehileng le moputso oa 'nete?
Tsela e molemohali eo ka eona re ka khethollang ka hona re ka tsebang ho manolla liphapang lipakeng tsa mefuta eo ea meputso ka bobeli, ke ea mofuta oa bona. Ha a ntse a moputso o tla ama karolo ea linomoro 'me re amohela chelete e kae, moputso oa 'nete o tla shebana haholo le ho fumana lihlahisoa mme re ka fumana tse kae. Hore na karolo ea lebitso (kapa ea linomoro) e na le monyetla oa ho fapanyetsana lihlahisoa tse betere kapa phapanyetsano e ntle bakeng sa lichelete tse ling e amana le melaoana ea lichelete ea sebaka ka seng. Kahoo, leha moputso oa lebitso e le karolo e otlolohileng ka ho fetesisa ebile e bonolo ho e toloka, bonneteng karolo ea bohlokoa ke hore na re ka etsa eng ka eona (moputso oa 'nete). Ho etsa sena, re tla bona phapang e hlokomelehang lipakeng tsa e 'ngoe le e' ngoe le hore inflation e qetella e ba ama joang.
Matla a ho reka, matla a ho reka
Har'a tsona kaofela, tse bohlokoa ka ho fetisisa ke matla a ho reka ao mohiruoa a nang le ona. Seo se tloaela ho feto-fetoha ha nako le mekhatlo ea basebetsi ho infleishene, e fetolelang ho tse latelang:
- Moputso ka lebitso: Ke karolo ea linomoro e busang. Chelete eohle e fumanoeng. Empa sena ha se bolele hore re na le tse ngata, hobane chelete ke sesebelisoa sa ho reka lihlahisoa. Haeba theko ea lihlahisoa e nyoloha 'me moputso oa rona ka lebitso o le tlase, re tla khona ho reka hanyane. Maemong ana, moputso o tloaelehileng ke boleng bo bontšitsoeng ho lekhetho, mohlala, € 1.300 ka khoeli.
- Meputso ea 'nete: E ka ba karolo ea "nama" ea moputso oa lebitso, ke hore, palo ea lihlahisoa tseo re ka li rekang. Motho eo lilemong tse 15 tse fetileng a fumaneng € 1.300 mme ka mohlala o ntse a tsoela pele ho amohela € 1.300 kajeno, moputso oa hae oa lebitso o ka be o sa nyoloha kapa oa fokotseha. Leha ho le joalo, theko le theko ea bophelo li ka be li phahame, ka hona ka € 1.300 kajeno nka reka lintho tse tlase ho feta lilemo tse 15 tse fetileng.
Ho nepahala haholo, lilemong tse 15 tse fetileng sekhahla sa theko e tlase sebakeng sa Euro e bile 1%. Hona ho bolela hore ka lilemo tse 15 theko ea bophelo e nyolohile ka 26%. Haeba motho a ne a fumane € 1.300 lilemong tse 15 tse fetileng, ka litšenyehelo tsa € 1.000, ba ka be ba bolokile € 300 ka khoeli. Moputso oa hae oa 'nete o ile oa mo hlonamisa. Leha ho le joalo, haeba moputso oa hae o ne o ka bolokoa, kajeno litšenyehelo tse tšoanang tsa bophelo li ne li ka mo jella € 1.260, ka hona a ka be a bolokile li-euro tse 40 feela ka khoeli. Moputso oa hau oa 'nete ntlheng ena o ne o tla ba thata haholo.
Meputso ka bobeli e lokela ho eketseha joang
Qetellong, ke ho utloisisa meputso ea rona e lokela ho ntlafatsa bokae molemong oa ho boloka maemo a rona a bophelo. Ka lebaka la taba ea hore moputso oa 'nete ke ona oo re hlalosang ho fumana lihlahisoa ka ona, ho sa tsotelehe chelete e sebelisitsoeng meputsong ea rona, sepheo sa rona hangata ke ho e boloka kapa ho e eketsa. Ho fumana hore na matla a rona a ho reka a ntlafetse, ha re shebeng infleishene.
Ho boloka matla a tšoanang a ho reka, ke hore, moputso oa 'nete, moputso oa rona oa lebitso o lokela keketseho e tsamaellanang le theko. Sena se bolela hore haeba theko ea selemo e nyolohile ka 2%, moputso oa rona oa lebitso le ona o lokela ho nyoloha ka 2%. Ka tsela ena, moputso oa 'nete o ne o ka bolokoa.
Keketso ea moputso o kaholimo ho theko e ka lebisa ho moputso o betere oa 'nete hobane matla a rona a ho reka a tla eketseha. Ke hore, haeba infleishene selemo se le 2%, ha feela moputso oa rona o nyoloha ka 2% kapa ho feta, re tla ntlafatsa matla a rona a ho reka.
Hore seo se etsahale, re tlameha ho hopola hore ha re bua ka keketso ea 2% ea moputso, re tlameha ho sheba moputso oa letlooa. Moputso o felletseng o ka nyoloha moleng o le mong le infoleishene, ka 2%. Leha ho le joalo, keketseho ena e kanna ea se ke ea bonahala moputsong o felletseng haeba likhaello tse entsoeng lekhethong la moputso le tsona li eketseha ha ho kenoa mokotleng o fapaneng oa lekhetho.
Liphetho tsa moputso o tloaelehileng le moputso oa 'nete
Ha re phethela, re ka re moputso o tloaelehileng ke moputso oo mohiruoa a o fumanang bakeng sa mosebetsi oa hae; ka lehlakoreng le leng, se hlalosoang e le Moputso oa 'nete o amana haufi-ufi le litheko tsa lihlahisoa le lits'ebeletso tse hlokehang ho fihlela litlhoko.
Ka mantsoe a moruo, moputso oa 'nete o bontša hore na moputso o khona ho reka eng, ekaba matla a ho reka a mosebetsi ha a amohela moputso oa hae; Ho totobatsoa hore mofuta ona oa meputso o anngoe ke inflation, ke hore, ho phahama ha litheko ka lebaka la mabaka a tsoileng taolong.
Ho utloisisa hantle phapang lipakeng tsa e 'ngoe le e' ngoe, ntho ea pele eo re tlamehang ho e etsa ke ho li hlalosa ka tieo. Moputso oa lebitso ke chelete eo mohiruoa a e fumanang, ha moputso oa 'nete o amana le litheko tsa lihlahisoa le litšebeletso.
Phapang ea mantlha le ea bohlokoahali ke hore Moputso oa lebitso o ka eketsoa ntle le ho eketsa boiketlo ba bonaSena se bolela hore litheko tsa lihlahisoa le lits'ebeletso ka bobeli li ka nyoloha ho feta kapa ka sekhahla se lekanang le moputso o tloaelehileng. Ka lebaka la sena, ke moputso oa 'nete o fanang ka mokhoa o sebetsang haholo hore na moputso o bohlokoa hakae, ke hore, seo mosebeletsi a ka se rekang ka moputso oa hae.
Ha lintlha tsohle li kopana e le hore Keketseho ea meputso ea 'nete e nkuoa e le litaba tse monateE ntle hobane e bolela hore mosebeletsi a ka reka lihlahisoa le litšebeletso tse ngata tse khotsofatsang litlhoko tsa bona; ka lehlakoreng le leng, haeba e oa, ho bolela hore ba na le matla a fokolang a ho reka, ka hona bokhoni ba bona ba ho khotsofatsa litlhoko tsa bona boa fokotseha.
Na o na le lipelaelo mabapi le moputso oa motheo? Rea u bolella:
Maikutlo a 3, siea ea hau
Mme potso e kanna ea hlaha hore na ntho e loketseng le e lekanang hantle ho fa mosebeletsi ke bokae.
Ho thathamisa meputso e ipapisitse le tlhaiso-leseling e bapisang ho re fa tlhaiso-leseling e nepahetseng ho khotsofatsa litlhoko tsa mohiruoa mabapi le boemo ba bona ba mosebetsi ho ka nolofalloa ke ho hongata ka lisebelisoa tsa dijithale, ho etsa tefo e lekanang bakeng sa lits'ebeletso tsa bona.
Lumela Davds, mona Spain, meputso e tsamaea ka litumellano tse kopaneng, ho latela mosebetsi oo u o etsang, le tumellanong mme le na le moputso o tlase, ka lehlakoreng le leng mohiri a ka u fa moputso oo u o batlang, empa o ke ke oa emisoa tumellano ea hau. Se loketseng ke seo u se buang, empa re ntse re le haufi le sistimi eo, bonyane mona. Lumeliso le liteboho ka tlatsetso.
Ke leboha sengoloa sena.Ke fumana tsela eo taba ena e buuoang ka eona e khahlisa haholo. Ke kopa ho u joetsa hore ke balile lingoloa tse 'maloa ka taba ena mme ke ena eo ke e ratileng haholo. Kea leboha, ke leboha nako eo le e nkileng ho e ngola.