Adduunyada dhaqaalaha dhexdeeda waxaa jira shuruudo badan oo kuweena aan xiriirka joogtada ah la lahayn noocan ah laga yaabo inaysan garanayn, hase yeeshe, waxaa jira shuruudo gaar ah oo ay tahay inaan wada ogaanno si aan si fiican ugu fahamno sida nidaamka hadda jira u shaqeeyo. Mid ka mid ah ereyadan ayaa ah u ololeeya, erey na xasuusin kara luuqada Ingriiska, hase yeeshe, waa erey aad muhiim u ah xaga dhaqaalaha iyo siyaasada labadaba, aan aragno waxa loola jeedo.
Waxay u badan tahay, dhageysiga Ereyga Lobby Aynu ka fikirno waxa Isbaanishka loogu yaqaan qolka sugitaanka ama qolka sugitaanka. Si kastaba ha noqotee, macnaha ugu qoto dheer, lobby waxaa loo yaqaan koox u ololeynaya ama koox cadaadis; tan macnaheedu waa a Lobbigu waa koox dad ah isu imanaya si ay u awoodaan inay cadaadis gaar ah saaraan oo ujeedadu tahay hagida go'aamada hay'ad siyaasadeed ama mid maaliyadeed, iyadoo la sheegayo in go'aamada ay u roon yihiin kooxda dadka urursan.
Haddana ereygan iyo dhaqankani ma aha wax soo ifbaxay sannadihii u dambeeyay, aan aragno goorta iyo sababta ay u soo baxeen.
Asalka Lobbies
Sida laga soo xigtay Diiwaanada taariikhiga ah oo aan maanta heli karno, ereygan waxaa la bilaabay in la isticmaalo sannadihii ugu dambeeyay ee qarnigii 100-aad, taas oo macnaheedu yahay, in ka badan XNUMX sano, ereygan wuxuu ka mid ahaa eraygeenna, wuxuuna saameyn ku yeeshay dhowr ka mid ah go'aannadii dawladihii jiray.
Inaad la kulmi karto buuxi sheekada ereygan waxaa muhiim ah in la xuso in sanadka markuu yahay 1830 erayga Lobby horeyba loogu asteeyey aagga u dhigma marinnada Aqalka Hoose; qolka ayaa sheegay in qolka loogu tala galay in lagu gorfeeyo maadooyinka u dhigma baarlamaanka. Waxyaabaha kale ee hoteellada ka horreeyay ayaa ah in General Grant, oo ka yimid Mareykanka, uu degay qeybta hoose ee hoteelka, tan waxaa ugu wacan dab saameeyay Aqalka Cad. Oo markii lagu rakibo meeshaas qolka ayaa laga buuxiyey waxa aan hadda u naqaanno u ololeeyeyaasha.
Hadafka lobbiyada
Sababta oo ah waxa aan ka akhrisanay meelaha lobbiisyada, waxaa macquul ah in aan aaminsanahay in koox kulan si ay u awoodaan in ay cadaadis saaraan kahor go'aan siyaasadeed ama dhaqaale, waxaan u maleyn karnaa inay tahay dhacdo sharci darro ah, hase yeeshe, waa caksi, Maaddaama hawshani runtii tahay mid joogto ah, go'aanka ayaa lagu gaadhay in lagu jaangooyo lobbiyada. Waxaana loo arkaa taa hadafka hoolka waa in dhammaan dhinacyada daneynaya ee waxoogaa saameyn ah ku yeesha go'aanka saraakiisha dowladda ay soo bandhigi karaan fikradahooda, baahidooda, ama khilaafaadka la xiriira go'aanka la sheegay.
Inkasta oo sharcigan uu jiray sanado badan, sanadihii ugu dambeeyay waxaa jiray horumar badan oo la xiriira nidaaminta howlaha lobbiyada, sameynta daahfurnaan iyo jaangoyn kuwan lagu fuliyay si wax ku ool ah oo wax ku ool ah iyo hab dhammaan dhinacyada danaynaya ay ku qancin karaan baahidooda iyo tabashooyinkooda iyada oo loo marayo geeddi-socodkan.
Sababtoo ah Mareykanku waa meelaha ugu horreeya ee tan ay ka bilaabato in lagu xakameeyo sharciga, waxaan ka heli karnaa tixraacyo badan oo taariikhi ah oo ku saabsan dhacdooyinkan waddankaas ka socda; Tusaale ahaan, waxaan haynaa weedh uu yidhi John F. Kennedy, oo uu madaxweynaha Mareykanku ku muujinayo in faa'iidada lobbiisyadu tahay in kuwa iyaga ka mid ahi ay 10 saacadood gudahood ugu sharixi karaan dhibaato, halka la taliyayaashiisuna ay qaadan doonaan 3 maalmood.
Marka mar dawladuhu way fahmeen muhiimadda lobbiisyadanWaa markii la gaadhay go'aanka lagu xakamaynayay, maxaa yeelay si loo dabakho siyaasadda qaab wax ku ool ah oo aad u waxtar badan waxaa lagama maarmaan ah in la dhagaysto kuwa xiiseynaya arrintan ama go'aanka la doonayo in la gaaro, marka lagu daro tani waxay u oggolaaneysaa jihada dadka ku lugta leh in marwalba wanaag loo saameeyo, maxaa yeelay taasi waa dhammaadka siyaasadda.
Halkan Midowga Yurub waxaa ka jira a sharciyeynta lobbies-ka, qawaaniinta lagu muujiyey diiwaanka dadweynaha, oo la daahfuray 2008, bishii Juun. Sababta ugu weyn ee loo qaatay go'aanka lagu fulinayo caleemo saarkan ayaa la sameeyay waxay tahay inay doonayeen inay kordhiyaan daahfurnaanta howlaha lobbiyada ee wadamada ku lugta leh. Iminkana hadda oo aan ognahay sida ay ku yimaadeen iyo inay hadda nidaaminayaan, bal aan jaleecno qaababkan lobbiisyadu u kala saaraan, si aan u sii fahamno doorka ay ka leeyihiin horumarinta sharciga hadda jira.
Qoondaynta ololaynta
Loo shaqeeyayaasha
Kuwa ugu horreeya ee aan xusi doonno waa lobbiisyada loo shaqeeyaha, waana inay si muuqata u muuqato kaalinteeda horumarka bulshada casriga ah. Intii lagu gudajiray sanadihii ay dhaqankan ahaan jirtay, ururada shaqa-bixiyeyaasha waxay kamid yihiin kooxaha leh culeys weyn marka laga hadlayo go'aamada laqaadan doono si loo qeexo habka sharciyada shaqaalaha. Tani waxay muujineysaa inay si weyn u saameeyeen habka loo sharciyeeyo shaqaalaynta. Mid ka mid ah lobbies-ka ugu caansan Yurub waa ERT, oo loo yaqaan miiska wareega Yurub ee warshadaha.
In kasta oo ay kuxirantahay wadanka aan tixraaceyno, runta ayaa ah in dowladaha ay door muhiim ah ka siiyeen siyaasada, sababtana waxaa weeye in si aad u balaaran ay yihiin kuwa lobbiisyada xukuma shaqaalaha, markaa iyagu waa kuwa ugu aqoonta badan berrina sidoo kalena waa kuwa leh qayb muhiim ah oo dhaqaalaha ka mid ah.
Sidoo kale waa in la sheegaa in marar badan mudnaan gaar ah la siiyo kuwa ka mid ah lobbiisyadaas, marka loo eego kuwa kale hay'adaha ganacsiga ee madaxa bannaan, taas oo ka dhigeysa ka mid noqoshada ururadan rabitaan muddo dheer la sugayay oo shirkado badan leh marar badan.
Ururada shaqaalaha
Kooxaha kale ee cadaadiska ee saamaynta weyn ku leh horumarka siyaasadeed ee shirkadaha ayaa ah lobbies ururada. Kooxahan ayaa saameyn muuqata ku yeeshay oo keliya sanadihii la soo dhaafay, laakiin tan iyo qarnigii XNUMX-aad, jiritaankooda ayaa caddeeyay markii ay fara-gelinayeen go'aamada gobolka.
Mid ka mid ah mowduucyada ugu waaweyn ee laga wada hadlayo ayaa ah daryeelka bulshada ama daryeelka, oo lagu xuso siyaasadaha gobolka ee la doonayo inay waxtarka ugu weyn ka helaan dadweynaha. Xaqiiqda ah in lobbiisyadu ay soo farageliyaan noocyada arrimaha siyaasadeed waxay aasaas u ahayd dalal badan inay dejiyaan xeerar sharci ah si ay awood ugu yeeshaan arrimaha dammaanadda sida mushaharka ugu yar, waqtiga fasaxa, iyo kuwo kale oo badan.
Xilligan waxaa jira kala soociddan, qaar badan ururada shaqaalaha adduunka oo dhan, kuwaas oo matali kara koox shaqaale gaar ah, tusaale ahaan waxaan ka xusi karnaa ururada waxbarashada, ama sidoo kale macdanta, saliida, ururada beeraha, iyo kuwa kale oo badan.
Iyo inkasta oo ay run tahay inaadan waligaa rabin xuquuqda shaqaalaha, waxaa jira dalal qaar oo saamaynta ururada shaqaaluhu ay sii yaraanayaan oo ay yaryihiin, waxaan ka xusi karnaa Faransiiska, Talyaaniga iyo Ingiriiska sida qaar ka mid ah meelaha ay ururada shaqaaluhu ku yar yihiin oo ay ka muhiimad yar yihiin; Tani waxay u sabab tahay, sida ay khubaradu sheegeen, xaqiiqda ah in xilligan uu jiro tartan weyn oo u dhexeeya hay'adaha kala duwan, taas oo macnaheedu yahay in shaqaaluhu ku kala firdhsan yihiin oo keliya goobahooda shaqada, laakiin aysan xitaa ku heshiin karin baahidooda iyagoo mid walba hubinaya wanaagooda.
Dhaqaatiirta deegaanka
Layaab ma leh in sanadihii la soo dhaafay aan galnay xilli ay jirto maldaho xad dhaaf ah oo ku saabsan daryeelka deegaanka. Caannimada mawduucan awgeed, ururo badan oo adduunka ah ayaa loo abuuray si loo hubiyo fayo-qabka deegaanka.
Baahida ugu weyn ee tan nooca lobbiyada Waa inay daryeelaan ka-faa'iideysiga kheyraadka dabiiciga ah ee ka jira meeraha, ka taxaddaraan in qiiqa la abuuray uusan waxyeello u geysan dabeecadda, sidoo kalena ay daryeelaan wasakheynta ka dhacda dhulka iyo biyaha labadaba.
Awood iyo saameyn ururadan ayaa cadeynaya markaan xusno sharciga qiiqa kaarboon, ayaa laga wada hadlayaa, laakiin sidoo kale siyaasad iyo xitaa dhaqaale.
Shaki la’aan, dhammaan ururadani waxay door muhiim ah ka ciyaareen horumarinta taariikhda aadanaha, shaki la’aanna way sii socon doontaa illaa iyo inta ay jiraan danaha guud.