Mushure mekuvandudzwa kwazvino kwakaitwa nehurumende iripo, zera raunogona kuenda pamudyandigere zvachinja zvishoma. Chero zvazvingava, inyaya inoda kujekeswa sezvo paine kusahadzika kwakawanda kuri pakati pevanhu vari kufunga nezvazvo rega hupenyu hwako hwebasa. Nekuti kune rimwe divi, hazvina kufanana kumanikidzwa kuenda pamudyandigere kana izvo zvinotarisirwa. Zvakare, hauzogara uchibhadharisa zvakafanana pension mune yega kesi yacho, sezvo iwe uchizokwanisa kuongorora kubva zvino zvichienda mberi. Chero nzira, inyaya inoshungurudza munhu wese nekuti nekukurumidza kana gare gare inguva inosvika kune vese vashandi.
Kubva pane iyi nzira yekutanga, zviri nyore kuti uzive kuti yasara nguva yakadii kuti unakirwe nemakore egoridhe kuburikidza nepenjeni inoenderana. Nekuti kana iwe uchida kusvika pamudyandigere wepamberi, haugone kuzviita pamberi pa 63 makore nemwedzi mina. Kunyangwe chinodikanwa chiri chekuti vakape makore angangoita makumi matatu nemashanu, uye kuti maviri acho ari mumakore gumi nemashanu apfuura vasati vasiya basa. Dai iyi yaive nyaya yako chaiyo, iwe unenge wakwanisa kusvika nhanho nyowani yehupenyu hwako kare.
Chero zvazvingaitika, iwe unofanirwa kuve wakajeka kubva zvino zvichienda mberi kuti zera rekurega basa i65, asi pane mamiriro ezvinhu mairi anogona kunge ari akawanda, sezvatichatsanangura. Chero zvazvingaitika, mutemo uyu unoshanda kune vanhu vari kushanda panguva ino. Nekuti zvirokwazvo pachave neshanduko mumakore anouya. Mupfungwa iyi, muna 2027 zera rekurega basa ichaiswa pamakore makumi matanhatu nemanomwe kune avo vakapa isingasviki makore makumi matatu nemasere nemwedzi mitanhatu. Ndokunge, kana iwe uri pasi pemakore makumi mashanu ekuberekwa, inononoka makore maviri. Naiyo, iwe uchave uine hupenyu hwakareba hwekushanda kupfuura pakutanga.
Sarudza kutanga pamudyandigere
Iyi sarudzo ndeye mhedzisiro yechikonzero chausingakwanise kudzora kana semhedzisiro yesarudzo yako wega. Chero zvazvingaitika, unogona kurega kubva pabasa asati asvika makore makumi matanhatu nemashanu (kana makumi matanhatu nenomwe, kana iri zera rako). Chero chingave chikonzero nei uri kuenda pamudyandigere pakutanga, unofanirwa kupa zvakateedzana zvezvinodiwa kuti iyi modhi iratidzike uye unogona kunakirwa nemari yako yepenjeni. Nechokwadi chese icho iwe urikufunga izvozvi izvo zvavanoda kwauri kuti mamiriro aya azadzikiswe nemazvo. Iwe unoda kuvaziva here? Zvakanaka, nyatsoteerera kuitira kana zvichidikanwa kusarudza iyi modhi mukurega basa.
- Iva nezvakawanda makore mana zvishoma yeyakajairwa nguva yekurega basa.
- Iwe hauzove nesarudzo kunze kwekunge wabatsira muhupenyu hwako hwekushanda inguva yakaderera yemakore makumi matatu nematatu.
- Kuva yakanyoreswa nehofisi yebasa semupomeri, munguva yepamberi yemwedzi mitanhatu usati waenda pamudyandigere.
Kana iwe ukasangana nezvinodiwa izvi zvitatu, makorokoto, nekuti iwe unenge uri mune yakanakisa mamiriro ekurega basa kubva munyika yebasa. Nemudyandigere izvo Zvinoenderana nemakore akanyorwa kuburikidza neyako nhoroondo yebasa. Zviripachena, kwete mune zvese zviitiko zvichave zvakaenzana, sezvo zvine musoro kunzwisisa. Asi icho chimwe chezvinangwa izvo chikamu chakanaka chevashandi muSpain chakanangiswa. Muzviitiko izvi, mari inogamuchirwa inoderedzwa nepesenti rinova basa rekota yega yega umo zera rekurega basa uye makore emipiro anofanirwa kutarisirwa.
Sei kuunganidza mudyandigere?
Iwe unofanirwa kuziva kuti kuunganidza mudyandigere muSpain zvakanyatso kukosha kuti iwe unayo yakatengeswa makore gumi nemashanu, izvo zvingangoita maviri acho nguva isati yasvika zuva rekurega basa rinofanira kuverengerwa. Kana paine chero chikonzero usinga kwanise kusvika kune anoenderana nemutemo nguva, unenge usisina imwe sarudzo kunze kwekusarudza iyo inonzi isingabatsiri pension. Aya mabhenefiti eruzhinji kuvanhu vari mumamiriro ezvinhu aya uye anogadzira mwero wemwedzi ungangoita mazana matatu nemakumi manomwe nemashanu emadhora. Kunyangwe izvi iwe uchafanirwa kuzadzisa imwe nhevedzano yezvinodiwa.
Chimwe chinhu chakakosha kwazvo kuongorora icho chinoreva iyo modhi yekoteisheni. Kuverenga makore emipiro, zvese zvakajairwa Social Security mupiro pamwe nezvipo zvinoitwa ne kuzvishandira kana kuzvishandira. Kunyangwe zvine musoro kuti huwandu hwauchazogamuchira panguva ino yehupenyu hwako huchasiyana. Hazvishamisi kuti kuburikidza neyechipiri mupiro modhi iyo mudyandigere inowanzove yakaderera. Kunyanya kana iwe ukasarudza iwo mudiki mupiro base.
Zera rekurega basa
Mupfungwa iyi, iwe unofanirwa kuziva kuti mutemo mune iyi nyaya wakachinja mu2013, uye iine iyo zera rekurega basa, kusvika padanho rekuti rasvika pakuenderana nemakore emipiro. Semuenzaniso, muna 2017 uyo akashanda pamusoro pemakore makumi matatu nematanhatu nemwedzi mitatu iwe unogona kuenda pamudyandigere uine makore makumi matanhatu nemashanu. Chero ani akazviita zvishoma nguva anofanira kumirira kusvika makore makumi matanhatu nemashanu nemwedzi mishanu. Sezvauchaona, pane misiyano yakakura kwazvo kubva pagore kusvika kune rimwe. Uye izvo izvo mudyandigere zvinoenderana nekushandisa iyo yegoridhe makore.
Imwe nyaya yakatosiyana ndeyekuti iwe kana uchida kuenda pamudyandigere muna 2018 pa65. Mune ino chaiyo kesi, iwe unenge usina sarudzo kunze kwekunge washanda makore makumi matatu nematanhatu nemwedzi mitanhatu. Kukundikana izvo, zera repasi inoenderana nemakore makumi matanhatu nemashanu nemwedzi mitanhatu. Nenzira iyi, uye semhedzisiro yemutemo mutsva uyu, ichave ichinonoka zvishoma nezvishoma kusvika 2027. Saka kuti igadzirwe pamakore makumi matanhatu nemashanu sekureba kwawakaita iwe pasi pemakore makumi matatu nemasere nemwedzi mitanhatu. Asi kana paine chero chikonzero iwe wakapa mamwe makore, iwe uchave nemukana wekusiya hwako hwekushanda hupenyu uine kumwe kutarisira. Ndokunge, makore maviri pamberi pekugadzirisa maitiro aya pazera remakore makumi matanhatu nemashanu.
Pensheni yauri kuenda kunotora
Chimwe chinhu chaunofanirwa kuongorora ndicho icho chinoreva iyo mari yauri kuzotora kubva kumapenjeni ari kuSpain parizvino. Zvakanaka, mupfungwa iyi, avhareji yemudyandigere inogamuchirwa nevakasiya basa veSpanish ingori pamusoro pe 900 euros pamwedzi, maererano neNational Institute of Statistics (INE). Izvo zvakare zvinoratidza kuti avhareji pension yeiyo system, yechikamu chayo, yaonawo kuwedzera kwakakosha mumakore gumi apfuura, kuenda kubva ku679 euros muna 2007 kusvika 926 euros nhasi. Izvo mukuita zvinomiririra 36,5% kuongororwa munguva ino.
Kune rimwe divi, zvinofanirwa kutaurwa kuti muna Kukadzi 9.573.282 mapensheni akabhadharwa, izvo zvaireva kuburitswa neSocial Security ye8.925,1 mamirioni euros. Pakati pavo, ruzhinji rwuri pamudyandigere (5,9 mamirioni), zvichiteverwa nechirikadzi (1,5 miriyoni), kuremara zvachose (948.393), nherera (338.644) uye nekufarira hama (41.093). Chero zvazvingaitika, zvinofanirwa kucherechedzwa kuti parizvino pane vese vanosvika zviuru mazana masere nezviuru mazana matanhatu nemakumi mapfumbamwe neshanu, zvinoreva kuti vamwe mazana mapfumbamwe ezviuru avo vanogamuchira mapenjeni maviri akasiyana, maererano nesocial Security database.
Pension yekuwedzera
Kurwisa mari yepenjeni yakaderera iyo maSpanish anayo, kubva kuzviremera zvepamusoro zvehurumende zvinokurudzirwa kubvumirana nezvigadzirwa zvemari zvine chinangwa chikuru chekuwedzera mudyandigere. Zvekuti nenzira iyi, avo vari pamudyandigere vanogona kuwedzera simba ravo rekutenga pavanosiya hupenyu hwavo hwekushanda. Imwe yeaya mamodheru inomiririrwa ne zvirongwa zvepension. Zvisinei, kushanda kwayo mumakore achangopfuura kwakaderera zvakanyanya. Iine avhareji kufarira kwegore re3,50%. Kugona kusarudza pakati pezvakasiyana uye zvakagadziriswa zvirongwa zvemari uye sekune mari yekudyara.
Chimwe chezvigadzirwa zvinogoneswa kune ino yakakosha nhanho yehupenyu ndeye dzosera mogeji. Icho chimwe chigadzirwa chemari chinokatyamadza icho chinovakirwa pachokwadi chekuti makambani emari anokupa iwe mari yakatarwa mwedzi wega wega sekutarisirwa kwepfuma yako yezvivakwa. Saka kuti nenzira iyi, uri muchimiro chiri nani chekuvandudza mari yaunowana mukurega kwako basa. Mukudzoka iwe uchafanirwa chete kuzadzisa zvimwe zvinodikanwa. Semuenzaniso, kuva pamusoro pemakore makumi matanhatu nemashanu ekuberekwa, kuve nehurema hwepanyama kana hwepfungwa hweinosvika 65% uye chokwadi chekuti imba yacho yako.
Zvakare kuburikidza nemari yekudyara iwe unogona kugutsa izvi zvishuwo, kunyangwe mune ino kesi pasina kuvimbisa chero kudzoka pane kusevha. Kana zvisiri, pane kudaro, zvinoenderana nemamiriro emisika yemari iyo zvigadzirwa zvekudyara zvinovakirwa. Iri zano rinogona kushandiswa zvese muhutano uye yakatarwa misika yemari, uyezve kubva kune imwe nzira kana mafomati emari. Kunyangwe mune zvese zviitiko iwe unenge usina sarudzo kunze kwekutora makomisheni akawandisa anoremekedza zvimwe zvigadzirwa zvemari. Asi vanozoshanda kuti vawedzere mudyandigere wawakafanirwa kutarisana nawo makore aya ehupenyu.
Zvekuti nenzira iyi, avo vari pamudyandigere vanogona kuwedzera simba ravo rekutenga pavanosiya hupenyu hwavo hwekushanda.