Mari yepenjeni yechirikadzi inopihwa muwanano kana mumwe wenhengo dzake afa, achisiya mumwe afirwa. Muzviitiko izvi, munhu anoramba ari mupenyu anogamuchira mari pamwedzi. Asi mwanakomana anogona kutora penjeni yaamai vake here?
Kana iwe wakazvifunga uye usina kukwanisa kuwana mhinduro, saka tinokupa makiyi kuitira kuti iwe unzwisise kuti iwe unogona kubhadharisa here kana kuti kwete.
Ndeipi penji yechirikadzi
Penjeni yechirikadzi ibhenefiti iyo Social Security pachayo inopa kune vakaroorana (kungava nemuchato kana de facto) kana mumwe wenhengo afa, achisiya mumwe munhu ari mupenyu.
Kuti uhuwane, nhevedzano yezvinodikanwa inofanira kuzadzikiswa nevose vari vaviri mufi nomupukunyuki.
Panyaya yemushakabvu, kuitira kuti agadzirise kushandiswa kwepenjeni yechirikadzi, zvinotevera zvinofanira kusangana:
- Vakaregedzwa kwemazuva anokwana 500 mumakore mashanu apfuura. Kana iwe usina kunyoreswa, saka unofanirwa kuratidza kuti wakasangana neiyo shoma nguva yekupa, inova makore gumi nemashanu. Chete kana tsaona yakakonzera rufu yakakonzerwa netsaona, ingave kubasa kana kuti kwete, kana nekuda kwechirwere chebasa, hushoma uhwu hahungatariswe.
- Iva mugamuchiri wemudyandigere wemudyandigere, kana kuti uve nekodzero yacho, kunyangwe usina kuikumbira.
- Kuve mudyandigere nekuda kwekuremara zvachose.
- Iva nekodzero yerubatsiro rwekuremara kwenguva pfupi, njodzi nekuda kwenhumbu, kusununguka kana mubereki...
Nekudaro, kana ari munhu asara, ivo vanofanirwa kutevedzera:
- Kuva murume kana mukadzi kana kuti common-law partner yemufi.
- Ivai nevana vakafanana. Kana ukasadaro, unogona kuwana penjeni yechirikadzi.
- Kurambana kana kurambana zviri pamutemo, uine kana pasina muripo wepenjeni.
Mari yepenjeni yechirikadzi imarii
Muchiitiko chekuti, mushure mekudzidza zvinodiwa, unosangana nazvo uye woendesa mapepa, aya anozoongororwa kuona kana iwe wakapihwa penjeni yechirikadzi.
Kana sarudzo iri yakanaka, unogashira 52% yezvigadziro zvemufi. Nemamwe mashoko, penjeni yaitorwa nomumwe munhu haigamuchirwi zvizere, asi kupfuura hafu yayo. Hongu, inogona kunge yakakwira kana paine mhosva dzemhuri kana zvimwe zvinokonzeresa, izvo zvinoita kuti huwandu uwedzere kusvika 70%.
Asi mwanakomana anogona kutora penjeni yaamai vake here?
Kwete saizvozvo. Mwanakomana haakwanisi kutora penjeni yechirikadzi yaamai. Uye izvi hazvigoni kugarwa nhaka. Uyewo amai havagoni kutamisa kana kupa kodzero yavanayo pamusoro pomwana wavo.
Penjeni yechirikadzi inopiwa kuvanhu muzviitiko zvitatu:
- Kana pane mumwe asara (ndiko kuti, vanenge vakafirwa).
- Pavanoparadzaniswa, zviri pamutemo kana kuti nekutonga, uye mumwe wavo anofa.
- Panyaya yekupona muhukama hwehukama.
Chokwadi, kana tikanyatsoongorora mutemo, tinoona kuti penjeni yechirikadzi haichaunganidzwi panofa munhu iyeye, chirikadzi kana murume akafirwa.
Mwana aingokwanisa kutora aya mapenjeni matatu:
- Hunherera.
- Mukufarira vehama.
- Rutsigiro mukufarira hama.
Zvamazvirokwazvo, muchinoitika chimwe nechimwe kuchave kuri madikanwa kusvitsa zvinodikanwa zvavanotikumbira.
penjeni yenherera
Ndiyo inopihwa mukomana kana musikana nekuti vabereki vavo vashaya. Kuti uigadzirise, nhevedzano yezvinodiwa inofanirwa kusangana:
Kuve nherera, ingave yenhengo imwe kana vese (baba naamai).
Iva pasi pemakore makumi maviri nerimwe. Zera iri rinogona kudarika kana mwana akaremara.
Sangana nezvimwe zvinodiwa. Izvi zvinobva pakuva kwake nherera chaiyo (vabereki vose vakafa uye hakuna vanovarera); kana kuti nyore, apo mumwe bedzi wavabereki anofa.
Uye inobhadhariswa marii? 20% yenheyo yekutonga yemunhu anokonzera penjeni (kureva, mubereki). Mune zvimwe zviitiko, mari yacho inogona kukwira kusvika ku52%.
Mukuwedzera, iwe unogona kuunganidza penjeni iyi uye kushanda panguva imwe chete, asi chete kana kuverenga kwepagore kuri pasi pe100% yegore negore kuverenga kweMinimum Interprofessional Salary (SMI).
Pension muchifarira hama
Kuti vawane penjeni iyi, vana vanofanira kuita zvinotevera zvinodiwa:
- Vakagara nenhengo yemhuri kweanenge makore maviri vasati vafa.
- Kusava nepenjeni yehurumende.
- Kushaya chokurarama nacho.
Kana zvinodiwa zvikazadzikiswa, unogona kusarudza 20% yezvigadziro zvemufi.
Iye zvino, mudyandigere uyu unogara uchiunganidzwa nehama dzakarongeka: kutanga vazukuru nevanin'ina vemushakabvu, ipapo vabereki, ipapo sekuru naambuya uye, pakupedzisira, vana.
Subsidy ndichifarira hama
Chekupedzisira, isu tine rubatsiro urwu umo zvinodiwa ndezvi:
- Kuva mwana ane makore anopfuura 25 okuberekwa.
- Wakagara nehama yacho kweanenge makore maviri asati afa.
- Kusava nepenjeni yehurumende.
- Kushaya chokurarama nacho.
Saizvozvo, 20% yenheyo yekutonga ichasarudzwa asi, kusiyana neyakapfuura, ichava yenguva pfupi. Unofanirwa kuwana rubatsiro urwu kwemwedzi gumi nemiviri chete.
Nokudaro, tinogona kugumisa kuti, pasinei nokuti kune nhau dzakawanda dzinonzi hongu, vana vanogona kuwana penjeni yechirikadzi, ivo vanowana mudyandigere wehama, asi kwete penjeni yechirikadzi nokuti inongoenderana nevabereki uye mushure mekufa kwavo yaizonyangarika.
Zvino, kana vana vakaremara (vakaenzana kana vanopfuura 33%), ichokwadi kuti kune muripo wevana ava, dzimwe nguva wemari yakaenzana neyehuchirikadzi, saka zvinofungwa kuti chii chaizvo chinochajwa. ndiyo pension iyoyo.
Kana usina chokwadi, tinokurudzira kuti utarise neSocial Security, inova iyo, kana wangotaura nyaya yako, inogona kukupa mhinduro iri nani yekuti unekodzero yepenjeni here kana paine nzira yekuiwana.